İki metre zincir bir hücreye nasıl sığar?

DNA iplikçiğinin hücre çekirdeğine nasıl yerleştiğini araştıran bilimciler insan genomunun ilk 3D görüntülerini hazırladı.

Elbette söz konusu olan insan genlerini taşıyan DNA zinciri. Toplam uzunluğu 2 metreyi bulan DNA iplikçiğinin hücre çekirdeğine nasıl yerleştiğini araştıran bilimciler insan genomunun ilk 3D görüntülerini hazırladı.

Science dergisinde yayımlanan araştırmaya göre Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Job Dekker yönetimindeki ekip, milimetrenin yüzde biri kalınlığındaki DNA iplikçiğinin çok sıkı bir kürecik halinde hücre çekirdeğine sığdığını gösterdi.

İlk kez insan genomunun şeklini tam olarak görebildiklerini söyleyen Dekker, DNA iplikçiğinin oluşturduğu bu küreciğin rastgele örülmediğini, tamamen organize şekilde ‘sıkıştığını’ söyledi. Dekker şöyle devam etti:

“İnsan DNA zincirini düz bir iplikçik olarak düşündüğümüzde, bazı genler birbirinden oldukça uzağa düşüyor. Ancak bunlar organize şekilde bir kürecik içine sıkıştığında uzak gibi görünen genler birbirine komşu oluyor. Dolayısıyla birbiriyle ilgisiz gibi görünen genlerin de aslında birbiriyle bilgi alışverişi yaptığı, etkileşimli bir kürecikten bahsediyoruz”. Bu kesintisiz bilgi alışverişi, bir hücrenin sağlıklı işleyip işlemediğinde de etkili oluyor.

Araştırmayla ortaya çıkarılan bir başka bilgi ise insan genomunun iki ayrı kompartımana bölünmüş olduğu. İlk kompartıman aktif genlere erişimi hızlandırırken, ikinci kompantıman ise pasif genler için depo görevi görüyor. Bu iki kompartıman arasında dolanan kromozomlar pasif genlerini depoda bırakıyor.